خشک‌شدن پوست عارضه شایعی است که علل متفاوتی می‌تواند داشته باشد؛ گاه این نوع عارضه ممکن است نشانه بیماری جدی‌تری در شخص باشد، ولی در اکثر موارد به دلیل شرایط محیطی اتفاق می‌افتد که رطوبت پوست را می‌گیرند. خوشبختانه با رعایت موارد ساده می‌توان با خشکی پوست مقابله کرد. پیشنهاد ما رعایت موارد زیر برای اشخاص دارای پوست خشک است:
- از پوشیدن لباس‌های خارش‌آور و ناراحت بپرهیزید.
- از سونای خشک و جکوزی استفاده نکنید.
- حتی‌الامکان مدت دوش‌گرفتن را به 5 دقیقه یا کمتر کاهش دهید و با آب گرم، نه آب داغ دوش بگیرید.
- پوست خود را بیش از حد نشوئید و پاک نکنید زیرا این کار باعث پاک‌شدن روغن طبیعی خود پوست می‌شود.
- سعی کنید دستگاه مرطوب‌کننده هوا در محیط منزل یا کار خود فراهم کنید تا پوست‌تان به مدت طولانی در معرض هوای خشک نباشد. هوای زمستانی و همچنین دستگاه‌های گرمایشی موجب خشک‌شدن پوست می‌شوند.
- اگر خشکی پوست‌تان باعث ایجاد ناراحتی می‌شود برای اطمینان بهتر است مورد معاینه پزشک قرار بگیرید. برخی اوقات خشکی پوست می‌تواند نشانه بیماری‌هایی از قبیل دیابت، کم‌کاری تیروئید و یا دیگر بیماری‌ها باشد.
- از مرطوب‌کننده پوست استفاده کنید و از درستی نوع مرطوب‌کننده و نحوه استفاده از آن اطمینان حاصل کنید. مرطوب‌کننده باید در حدی استفاده شود که پوست تا حدودی مرطوب شود. بهتر است مرطوب‌کننده‌ای انتخاب کنید که قوی و فاقد عطر و اسانس باشد.
- حتی‌الامکان از قرار گرفتن در معرض شرایط آب و هوایی دشوار بپرهیزید و هنگام بیرون‌رفتن کرم ضدآفتاب بزنید.
- روزانه یک بار با برس خشک طبیعی، پوست خود را برس بزنید. لایه‌برداری ناشی از این کار -که برس کردن یا مسواک زدن خشک نامیده می‌شود- اجازه می‌دهد رطوبت بیشتری به لایه اپیدرم یا لایه بیرونی پوست برسد.
- در صورت تأیید پزشک معالج‌تان، از لوسیون‌های حاوی اسید لاکتیک و اوره استفاده کنید. این نوع ترکیبات باعث کمک به لایه‌برداری پوست خشک و ماندگاری بیشتر رطوبت در لایه اپیدرم می‌شود.
عوامل محرک خشکی پوست
اگر تمام تلاش خود را برای مرطوب نگه‌داشتن پوست انجام دهید، کماکان در برخی مواقع پوست‌تان خشک خواهد شد. برخی عوامل شایع خشک شدن پوست عبارتند از:
- قرار گرفتن در معرض هوای خشک
- بیماری‌هایی از قبیل دیابت، پسوریازیس، کم‌کاری تیروئید، و رژیم نامناسب تغذیه
- عوارض جانبی مصرف برخی داروها
- قرار گرفتن بیش از حد در معرض آب گرم
- کمبود میزان اسیدهای چرب در رژیم غذایی
- استعداد ژنتیکی
- شرایط محیط کار
- بالا رفتن سن که تدریجاً باعث کاسته‌شدن از میزان ترشح روغن‌های طبیعی پوست و نازک‌تر شدن پوست می‌شود
- قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی
مراجعه به متخصص برای خشکی پوست
چنانچه با رعایت موارد بهداشتی گفته‌شده، خشکی پوست‌تان بهبود نیافت با پزشک متخصص پوست برای یافتن علل و نحوه رفع این عارضه مشورت کنید. پیش از جلسه ویزیت توسط پزشک متخصص پوست، سعی کنید اطلاعات مورد نیاز برای تشخیص دقیق‌تر عارضه را آماده کنید. لیستی از هر دارویی که در حال حاضر مصرف می‌کنید (و یا رژیم‌های غذایی خود) به‌همراه داشته باشید. بخش‌هایی از پوست که خارش می‌گیرند و میزان خارش آنها را همراه با بازه زمانی بروز خارش‌ها و شرایط به‌وجودآورنده آن (از قبیل پوشیدن لباس خاص و غیره) به پزشک اطلاع دهید.
خشکی مزمن پوست همراه با التهاب یا خارش بیش از حد تحمل ممکن است اگزما تشخیص داده شود.
تجویز دارویی
معمولا خشکی پوست با مصرف پمادها و کرم‌هایی که در داروخانه‌ها بفروش می‌رسد قابل رفع‌شدن است. اگرچه پمادهای تجویز شده توسط پزشک ممکن است سریع‌تر به نتیجه برسند ولی برخی پمادهای مرطوب‌کننده عمومی نیز نتیجه‌بخش هستند.
اگر لزوم تجویز پماد بخصوصی در جلسه معاینه تشخیص داده نشد، ممکن است دکتر رشیدی برندهای خاصی از مرطوب‌کننده‌ها و یا انتخاب مرطوب‌کننده بر اساس مواد بکار رفته بخصوصی در ترکیب آنها را به شما توصیه کند. سعی کنید روند استفاده از این نوع پمادها را مطابق دستور پزشک در طی روز انجام دهید تا رطوبت کافی به پوست‌تان برسد.
اگر علائم پوستی شما حاکی از عکس‌العمل‌های آلرژیک به برخی داروهای مصرفی‌تان باشد، دکتر رشیدی ممکن است پیشنهاد کند داروی جایگزین دیگری به‌جای آن دارو استفاده کنید. همچنین ممکن است آزمایش‌هایی برای مشخص شدن حساسیت پوستی شما به برخی مواد انجام دهد.
رعایت رژیم غذایی در برخی موارد به رفع‌شدن خشکی پوست کمک می‌کند. ویتامین‌های A و B می‌توانند خشکی پوست را بکاهند. پایین‌آوردن میزان کافئین دریافتی در رژیم روزانه نیز می‌تواند علائم آن را کمتر کند. مصرف مواد غذایی دارای اسیدهای چرب و فلز روی (Zinc) نیز ممکن است تجویز شود. در کنار دیگر مزایای آن، امروزه روغن ماهیان آبهای سرد به‌عنوان یکی از منابع مرطوب‌کردن پوست شناخته می‌شود.
جایگزین کردن محصولات بهداشتی و آرایشی نیز می‌تواند در این زمینه راهساز باشد. برخی دئودورانت‌ها و صابون‌های زبر ممکن است باعث تشدید خشکی پوست شما باشند، مخصوصاً برخی از انواع صابون‌های دافع بوی بد. اصولا استفاده از این نوع محصولات برای تمام سطح پوست لازم نیست و کافی است آنها را روی پوست بخش‌های ترشح‌کننده بوی بد بکار ببرید.
به‌طور اجمالی، رهایی از خشکی پوست بستگی به عوامل ایجادکننده آن دارد. اگر توصیه‌های عمومی در این زمینه کارساز نیست، بهتر است مورد معاینه یک پزشک متخصص قرار گیرید. برای دریافت اطلاعات بیشتر می‌توانید با رزرو وقت ملاقات از مشاوره دکتر رشیدی متخصص پوست، مو و زیبایی با کلینیک دکتر رشیدی تماس بگیرید.