چطور از شر ترک‌های سطح پوست یا استرچ مارک رها شویم؟

این سوال برای همه آنهایی که روی پوست خود از این نوع خطوط دارند پیش آمده است. ترک‌های سطحی روی پوست یا «استریا» که گاه استرچ مارک (Stretch Mark) نیز نامیده می‌شوند، خطوطی رنگی هستند که تقریبا در هر نقطه‌ای از پوست ممکن است به‌وجود بیایند؛ امری که می‌تواند باعث آزردگی خاطر فرد در موقعیت‌های مختلف شود. به همین خاطر اکثراً برای درمان آن به دنبال راه‌حل‌های ممکن هستند. بهتر است ابتدا نگاهی به نحوه پیدایش آنها بیاندازیم و راه‌های کاستن از آنها را در ادامه بخوانیم.

پاسخ به این پرسش که «ترک سطحی پوست چیست؟» اولین قدم در شناخت آن و راه‌های رفع آن است. این مسئله پدیده‌ای بسیار شایع است که تقریبا برای همه ممکن است اتفاق بیافتد. این خطوط اگرچه می‌توانند در همه نقاط بدن به‌وجود آیند، اما بر روی شکم، ران‌ها، باسن و سینه‌ها شایع‌تر هستند. قسمت فوقانی بازوها نیز ممکن است مشمول این خطوط باشند. ترک‌های سطحی پوست معمولا به صورت رگه‌ها و خطوط قرمز یا آبی ظاهر می‌شوند و با گذشت زمان به رنگ نقره‌ای متمایل می‌شوند ولی ممکن است همچنان قابل توجه باشند.

چگونگی تشکیل استریا

ترک سطحی پوست زمانی به وجود می‌آید که پوست فراتر از توان طبیعی خود کشیده می‌شود. محققان معتقدند در حدود 40 تا 90 درصد خانم‌ها دچار این اسکارهای پوستی هستند که عموماً در پی تغییر وزن سریع اتفاق می‌افتد. در این شرایط وقتی پوست قادر به همراهی با سرعت تغییرات وزنی نیست، بافت‌های اتصال‌دهنده پوست ضعیف می‌شوند که منجر به اسکار می‌شود.

در بسیاری از خانم‌ها این عارضه در دوران بارداری اتفاق می‌افتد. با رسیدن به هفته 25 بارداری، بروز ترک سطحی پوست امری معمول است. استریا همچنین در خانم‌هایی که به دلایل دیگر به سرعت وزن اضافه می‌کنند یا حتی وزن خود را پایین می‌آورند نیز پیش می‌آید. ترک‌های سطحی پوست در نوجوانی با رسیدن به سن بلوغ نیز شکل می‌گیرند. دیگر علت استریا ورزش کردن با وزنه و یا برخی از بیماری هاست.

ترک‌های پوستی در لایه درم یا لایه میانی پوست اتفاقی می‌افتند. پارگی‌های به‌وجود آمده در این لایه به شکل خطوط با رنگ متمایز در لایه اپیدرم یا لایه بیرونی پوست خود را نشان می‌دهند.

اگرچه این اسکارها خطرناک نیستند اما باعث نگرانی در بسیاری می‌شوند. خانم‌های مبتلا به استریا طبیعتاً از دیده شدن این خطوط احساس آزردگی می‌کنند و به دنبال راه‌های رفع آنها هستند.

چگونگی رفع استریا

خوشبختانه استریا با گذشت زمان رنگ خود را از دست می‌دهد و تدریجاً محو می‌شود. اما متاسفانه رفع کامل آنها تقریباً غیرممکن است. روش‌های درمانی در بیشتر موارد به طرز قابل‌توجهی ترک‌های سطحی پوست را کاهش می‌دهند اما نباید فراموش کرد حتی بهترین انواع کرم‌های درمانی نیز نمی‌توانند رفع کامل این خطوط را تضمین کنند.

کرم‌های موضعی مختلفی برای بهبود استریا وجود دارند. استفاده از کرم ترتینوئین (Tretinoin) می‌تواند تأثیرات قابل توجهی در این زمینه داشته باشد. ترتینوئین حاوی اسید رتینوئیک است و به بازسازی کلاژن کمک می‌کند که ظاهر پوست را سالم و طبیعی می‌کند. تحقیقات متعدد نشان داده است این کرم باعث کاسته شدن از پهنا و اندازه خطوط استریا می‌شود. البته استفاده از این دارو در دوران بارداری برای مادر باردار و نوزاد مضر است و نباید استفاده شود.

نوع دیگری از کرم دیگر تهیه شده بر پایه ژل سیلیکونی نیز می‌تواند در این زمینه تأثیرات مثبت داشته باشد. این نوع ژل‌ها تولید کلاژن را افزایش داده و پیگمانتاسیون را کاهش می‌دهند و روزانه حداقل یک بار باید استفاده شوند. مانند کرم قبلی، این روش نیز نمی‌تواند تضمین‌کننده رفع کامل ترک‌های پوستی باشد.

روش دیگری که در این زمینه به‌کار می‌رود میکرونیدلینگ است. در این روش سوراخ‌های میکروسکوپی در پوست ایجاد می‌شود. یکی از اثرات روند التیام پوست در پی این کار، افزایش تولید کلاژن و الاستین است. بازسازی شکل‌گرفته در پوست، اسکارهای روی پوست را به حداقل می‌رساند.

امروزه یکی از مؤثرترین درمان استریا، درمان با لیزر آر اف فرکشنال، و مؤثرتر از آن درمان با لیزر CO2 فرکشنال است. این روش در مرحله‌ای که ضایعات قرمز یا ارغوانی هستند درصد بالایی از آنها را بهبود می‌بخشد.

روش‌های بکار رفته برای درمان استریا، با تحریک تولید کلاژن و الاستین باعث بازگرداندن شادابی و طراوت پوست می‌شوند.